1. Haberler
  2. YAZAR
  3. BU KAÇINCI YÜREK YANGINI!

BU KAÇINCI YÜREK YANGINI!

Bartın ilimizin Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesine ait olan maden ocağında, önceki gün 18.15 sıralarında grizun gazından kaynaklı patlama meydana geldi.

Tabi bu ilk olmadığı gibi gerekli sert tedbirler alınmadığı sürece son da olmayacak.

Şöyle bir geriye doğru gidelim.

1941’den bu yana 3 binden fazla insanımız maden ocaklarında meydana gelen kazalar nedeniyle hayatlarını kaybetmiş. Bununla beraber 100 binden fazla insanın da yaralanma sebebi…

Geçen haftaki yazımda ne demiştim!

“Tarih tekerrürden değil, hatalardan ibarettir.”

Keza 83,90,92,95,2010 yılları arasında 5 maden faciasının sebebi grizu…

Tekrar eden grizu karışımının sebep olduğu 83 maden faciası sonrası, yeterli denetim ve tedbirler yapılsaydı; 90 faciası olmazdı. Dahası 92, 95, 2010 maden faciaları da aynı sebepten meydana gelmiş. Geldik günümüze, aynı sebepten yine bir maden faciası yaşandı.

  1. 1983 Armutçuk grizu faciası
  2. 1990 Amasya grizu faciası
  3. 1992 Kozlu grizu faciası
  4. 1995 Yozgat-Sorgun grizu faciası
  5. 2010 Balıkesir- Odaköy grizu faciası
  6. 2014 Soma kömür madeni faciası
  7. 2014 Karaman-Ermenek maden faciası
  8. 2022 Bartın-Amasra grizun faciası

Peki, yukarıdaki sonuçlara bakınca, tarih mi tekerrür etmiş; yoksa hatalar mı?

Sebep olan grizu, ilk faciasında ders alınmadı mı ki; aynı sebepten diğer madenlerde de aynı facia meydana geldi?

Grizu nedir ve nasıl meydana gelir? diye merak ettim.

Öyle ya bu engellenemiyor mu?

Ya dakendini fark ettirmiyor mu?

Nasıl oluyor da önlem alınamıyor?gibigibi bir sürü soru silsilesi zihnimde dönüp, durdu.(Yazımın sonunda grizu ile ilgili bilgi paylaştım.)

****

Yazılarımın hep bir dayanağı ve kaynağı vardır. Mutlaka temellendirir, emin olduktan sonra yazarım ki maden ocaklarına dair de yine aynı davranışı sergileyeceğim. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmaları inceledim.

Çok ayrıntılı olarak yapılan bir çalışma ülkemizdeki maden ocaklarındaki kazaları( Somali’deki faciası üzerinden değerlendirme yapılarak maden kazalarına ilişkin bilimsel çalışma yapılmış.) inceleyerek bir takım çözüm önerilerinde bulunulmuş. Araştırmada yer alan kısa bir değerlendirmeye burada yer vermek istiyorum.

Çünkü bu değerlendirme ülkemizde ki maden ocaklarının yeteri kadar denetlenmediğini ve önlemlerin alınmadığını açık ve net anlatıyor.

“Türkiye, maden kazaları sonucu yaşanan ölümlerde dünyada ilk sıralarda yer almaktadır. Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden bir tanesi olan Çin‘de, 2008 yılında 100 milyon ton başına düşen ölüm sayısı 127 olurken, Türkiye’de bu sayı 722 olarak kaydedilmiştir. Çin’de, 2008 yılında 100 milyon ton başına 127 kişi hayatını kaybederken, bu sayı 2013 yılında 37’ye düşmüştür. Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden birisi olan Amerika Birleşik Devletleri‘nde de, 100 milyon ton üretim başına 1 ile 6 kişi yaşamını yitirmiştir. Türkiye’de ise 2000 yılında 100 milyon ton başına 710 kişi hayatını kaybederken, 2008 yılına gelindiğinde bu sayı 722’ye çıkmıştır.“(Soma Maden Faciası ve Yeraltı Maden Ocaklarında Alınması Gereken Önlemler/ Günay KOCASOY, Boğaziçi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Katı Atık Kirlenmesi Araştırma ve Denetimi Türk Milli Komitesi (KAKAD))

Bu kıyaslamayı okuduktan sonra ülkemizde maden kazalarının ciddiye alınmadığını dolayısıyla da yeterli önlemlerin, ekipmanların, uygulamaların, cezaların, eğitimlerin verilmediği anlaşılıyor.

Su basması konusunda alınması gereken; topuk bırakmak, yeraltı sondajları, semantasyon, set ve baraj ve ihraç makinası, sifon ve tulumbalarla su atımı yöntemleri yeteri kadar denetleniyor mu? Ya da gereken teknik donanımlara sahipler mi?

Maden içi havalandırma, yangın söndürme, basınçlı hava şebekesi, elektrik şebekesi, tozla mücadele ve acil kaçış planı ne kadar yeterli?

İş güvenliği konusunda işçilerinde standartlara uygun kişisel koruma donanımları yeterli mi/ kullanılıyor mu? Kullandıkları denetleniyor mu?( Çünkü burada işçilerin kullanmamaları da söz konusu olabilir.)

Özellikle büyük maden ocakları için olası facia karşısında acil kurtarma ekipleri var mı? Öyle ya madeni iyi tanıyan özel kurtarma ekiplerinin hazır bulunması kurtarma esnasında daha fazla cana ulaşmak anlamına gelir.

Ülkemizde en çok iş kazalarında, can kaybının maden ocaklarında olduğu göz önüne alındığında bu konuda ciddi kamu kurumların kurulması şart. Bu konuda üst düzey donanımlı müfettişlerinin olması, iş güvenliği konusunda ciddi can yakıcı uygulamaların bulunması da önemli.

Denetimlerin sık sık ve ani olarak( teftiş öncesi haber veriliyormuş.) yapılarak; uymayanlara, eksik ve yetersiz olan işletmelere ciddi para cezaları verilmeli.

Gelelim, grizu nedir? Sorusunun cevabına…

Grizu, maden ocaklarının bulunabilen ve belirli yoğunluğa ya da seviyeye ulaştığında patlayıcı hale gelen, zehirli bir gaz.

Diğer bir değişle; metan-hava karışımıdır.Tehlikeli oranda bulunan metan ve hava karışımı öncelikle aniden genleşir daha sonra bu genleşmeden patlama merkezine doğru gazı sıkıştırır. Bu sıkışma öyle büyük kuvvetle olur ki; ciddi oranda yıkım gücüne sahiptir.

Özellikle yaşlı kömür damarlarında, grizu riski oldukça yüksek. Metan gazının havada hacimce %1-2 bulunması normalken, %1-2 ‘i geçmeye başladığı noktada acil önlemlerin alınması gerektiği belirtilmiş.

Peki, maden ocaklarında metan gazının hacimce %lik oranını geçtiğini gösteren her hangi bir ölçüm cihazı yok mu ki; bu konuda sürekli hata yapılmasına izin veriliyor!

Tabi ki de bu gazı ölçen alet var ve her vardiya sonrası kontrol edilmeliymiş. Hatta bu ölçüm cihazı, belirlenen seviyeyi aştığı durumda, alarm çalarak uyarıda da bulunuyormuş.

Haberleri yakından takip ediyorsanız, grizu konusunda 2019 da yazılan rapordan, günler öncesinden yapılan uyarıların olduğunu görmüşsünüz demektir.

İşin özeti, gerekenler gerektiği gibi yapılsaydı; hatalar sürekli tekrar etmezdi.

Ama ne desem boş… Umarım devam eden bu hatalar, daha fazla tekrarlanmaz.

Yaşamını yitiren canlara da Allah’tan rahmet diliyorum.

 

 

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü
BU KAÇINCI YÜREK YANGINI!
Yorum Yap

Tamamen Ücretsiz Olarak Bültenimize Abone Olabilirsin

Yeni haberlerden haberdar olmak için fırsatı kaçırma ve ücretsiz e-posta aboneliğini hemen başlat.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bizi Takip Edin