MEHMET KARAKILIÇ
Elazığ, Türkiye’nin en önemli kayısı üretim merkezlerinden biri olarak her yıl yüzbinlerce ton kayısı hasadı gerçekleştiriyor. Ancak, bu verimli üretim süreci, kayısı fiyatlarındaki belirsizlikler ve dalgalanmalar nedeniyle çiftçilerin karşılaştığı ciddi zorluklarla gölgeleniyor. Üreticiler, kayısıya bir taban fiyat belirlenmesini talep ediyor, ancak bu talep yıllardır karşılanmıyor.
KAYISI ÜRETİM SÜRECİ: ZOR BİR YOLCULUK
Kayısı üretimi, sonbaharda başlayan ve yazın hasatla sona eren uzun ve zahmetli bir süreçtir. Çiftçiler, kış mevsiminden itibaren kayısı ağaçlarının bakımına özen gösteriyor. Budama, çapalama ve gübreleme gibi işlemler, ürünün kalitesi ve verimi için büyük önem taşıyor. Ancak, kayısının nasıl bir verim vereceği, ilkbahar aylarında havaların seyrine bağlı olarak büyük ölçüde belirsiz kalıyor.
İlkbaharda ağaçlar çiçek açmaya başladığında, çiftçiler için kritik bir dönem başlıyor. Bu dönemde, ani sıcaklık değişimleri ve don olayları kayısı üreticilerinin en büyük korkusu haline geliyor. Bahar aylarında yaşanan don olayları, kayısı verimini ciddi şekilde etkileyebilir, hatta tüm mahsulü yok edebilir. Bu nedenle, kayısı üreticileri ilkbahar aylarını endişe ve belirsizlikle geçiriyor.
Kayısı hasadı sonrası üreticilerin en büyük sorunlarından biri, ürünlerini ne kadara satacaklarını bilememeleri. Türkiye genelinde birçok tarımsal üründe uygulanan taban fiyat politikası, kayısı için geçerli değil. Bu durum, üreticileri piyasa koşullarına tamamen bağımlı hale getiriyor ve fiyatlardaki dalgalanmalara karşı savunmasız bırakıyor.
Sezon boyunca kayısı fiyatlarında ciddi dalgalanmalar yaşanıyor. Örneğin, 20 gün önce kayısının kilosu 80 ile 150 TL arasında satılırken, bugün bu fiyatlar 70 ile 130 TL arasında değişiyor. Bu dalgalanmalar, çiftçilerin gelirlerini önceden planlamasını zorlaştırıyor ve maddi olarak zarar etmelerine neden olabiliyor. Üreticiler, bu belirsizlikten kurtulmak ve daha istikrarlı bir gelir elde edebilmek için kayısıya da bir taban fiyat uygulanmasını talep ediyor.
MALİYETLERİN YÜKSELMESİ ÇİFTÇİYİ ZORLUYOR
Kayısı üreticileri, sadece fiyat belirsizliğiyle değil, aynı zamanda artan maliyetlerle de mücadele ediyor. Gübre, mazot, elektrik ve işçilik gibi giderler, her yıl biraz daha yükseliyor. Bu durum, çiftçilerin kar marjını daraltırken, üretimin sürdürülebilirliğini de tehdit ediyor. Artan maliyetler karşısında, üreticiler kayısının satış fiyatının en azından maliyetleri karşılayacak seviyede olmasını istiyor. Ancak, taban fiyat uygulamasının olmaması nedeniyle bu beklenti de genellikle karşılanmıyor.
TABAN FİYATIN ÖNEMİ
Taban fiyat uygulaması, ürün fiyatlarının belirli bir seviyenin altına düşmesini engelleyerek, çiftçilerin korunmasını amaçlar. Türkiye’de bu uygulama birçok tarımsal ürün için geçerli iken, kayısı için hala bir taban fiyat belirlenmiş değil. Elazığlı kayısı üreticileri, bu uygulamanın kendi ürünleri için de geçerli olmasını istiyor. Taban fiyat belirlenmesi, çiftçilerin piyasa dalgalanmalarına karşı daha korunaklı olmasını sağlayacak ve gelirlerini daha istikrarlı bir şekilde planlamalarına imkan tanıyacak.
KAYISI ÜRETİCİLERİNİN GELECEĞİ
Elazığ’ın kayısı üretimi, sadece şehir için değil, ülke genelinde de büyük bir ekonomik öneme sahip. Ancak, fiyat belirsizliği ve artan maliyetler, bu önemli sektörün geleceğini tehlikeye atıyor. Üreticilerin taban fiyat taleplerine kulak verilmesi, Elazığ’daki kayısı üretiminin sürdürülebilirliği açısından hayati önem taşıyor.
Elazığ kayısısı, sahip olduğu kalite ve lezzetle hem iç piyasada hem de ihracatta büyük bir potansiyele sahip. Ancak bu potansiyelin tam anlamıyla değerlendirilebilmesi için üreticilerin desteklenmesi ve karşılaştıkları ekonomik zorlukların giderilmesi gerekiyor. Kayısı üreticileri, emeklerinin karşılığını alabilmek ve ürünlerinin hak ettiği değeri bulabilmesi için taban fiyat uygulamasının hayata geçirilmesini sabırsızlıkla bekliyor
