“Derinlik” bu kelimeyi bir kavram olarak farklı disiplinlerde kullanmaya çalışacağım.
Öncelikle bir kelimenin kavram olarak farklı disiplinlerde kullanılması ve/veya farklı disiplinlerde ortak anlamda kullanılması üzerine düşünelim. Burada ele alacağımız disiplinler sosyal disiplinler ve buna mukabil fen disiplini olacağı için karmaşadan kurtulmak için ayrı, ayrı yazacağım fakat kullanılan kelime aynı olacağından bağımsız kabul edilmemelidir. Derinlik kelimesini; sosyal disiplinler olarak; tarih, Türkçe, Coğrafya ve Fen Bilimleri olarak; Jeoloji ve Fizik disiplinlerinde ele alacağım.
Öncelikle derinlik deyince aklımızın çağrışımlarına bir bakalım; suyun derinliği, tarihin derinliği, insani ilişkilerdeki derinlik, hacmin boyutlarından biri, yerin derinliği, vb. örneklerden de anlaşıldığı gibi kapsamlı bir kavram olan derinliği disiplinler açısından ama birbirleriyle bağlantılı olarak kullanmaya çalışacağız.
Sonuç itibariyle yaşadığımız coğrafyanın ve bu coğrafyanın insanının dil tarih ve zihinsel kodlarının derinliklerde birbirine ne kadar yakın olduğunu ve bu coğrafik alanı ne kadar genişletebileceğimizi ve insanları kapsayabileceğini hep beraber tahlil edebileceğiz böylelikle olumlu/ortak müştereklerin keşişim kümesini oluşturduğumuzda karşımıza devasa bir birikim ortaya çıkacaktır.
Bu birikimin bizim açımızdan önemi ve değerinin paha bilmezliğinde gözlerimiz kamaşacaktır.
Bu bizim sorumluluğumuzu ve bu sorumluluk altından kalkacak bilinç ve direncimizi artıracaktır. “Derinlik”:Anadolu coğrafyasında yasayan insanların tarihsel sürecini belirtirken kullanılan sembol tarihler:
Müslümanların Diyarbakır’da cami açmaları, 639
Türklerin Müslümanlığı topyekûn kabul ettikleri savaş, 1040
Türklerin Anadolu’ya yerleşmelerini sağlayan savaş, 1071
Osmanlı Devletinin kuruluşu 1299
İstanbul’un Fethi 1453
TC’nin Kurulması 1923
Dikkat edilirse tarihsel olarak Anadolu’da yaşayan insanların keşişim noktası Müslümanlıkla başlıyor.
Bu tarihsel derinlik bize ortak bir payda oluşturdu.
Coğrafik olarak Anadolu; İstanbul ve Çanakkale boğazından, Erivan’a, Batum’dan Bağdat’a kadar bir alanın bazı boşluklar istisna olarak bir bütünlük oluşturması bu bütünlüğün tarihsel ortaklığı 1453 tarihiyle tamamlanıyor.
Türkçe olarak da kullanılan bu kelime yine zamanla ilişkilidir.
Ahmet ile Mehmet’in arasındaki dostluğu, ilişkilerindeki derinliklerde aramak lazım.
Buradaki derinlik; zaman, çeşitlilik ve kararlılık olarak ele alınabilir.
Jeolojik olarak: derinlik bir Jeostratejik kavram oluşturuyor.
Kıta sahanlığı; “Delta” örneğinde olduğu gibi kıtanın denizin altında kaldığı yerde küçük açıyla denizin derinliklerine doğru uzanmasıyla oluşuyor.
Bu askeri bir strateji ve aynı zamanda petrol bulunması nedeniyle de ekonomik bir önem arz ediyor.
Şimdi bu farklı disiplinde kullanılan derinlik kelimesinin o disiplinler için hangi kavramları oluşturduklarını ana hatlarıyla gördük.
Dikkat edilirse disiplinlerin kullandığı kavramların ortak yani derinliğin bir fiziksel ölçünün dışında insan tasavvurunun şekillendirdiği bir kavram haline gelmesi ve olay böyle olunca keşişim kümeleride haliyle oluşuyor.
Bize düşen, insanlar arasındaki ilişkilerimizde derinliksiz bir hayat kurmamamızdır.
Sağlıcakla Kalınız…