Yol bilmez yordam bilmez!
Evet, bu ifade birisi hakkında söylenirse bu kişinin, Elâzığ deyimiyle, “boş-beleş” olduğu fikrine varılır.
Yol: Mahalle bakkalından bir çocuğun alışveriş yapmasıdır.
Yordam; AVM’den bir yetişkinin alışveriş yapmasıdır.
Yabancı bir mekânda ve/veya kendine yabancı bir iş ve durum ile karşılaşınca muhatabı tarafından söylenecek söz.
İlki bir kişinin seviye ve anlayışını ikincisi ise o kişinin ilgi ve bilgisini gösterir.
Geçenlerde, bir dost meclisinde, yol ve yöntem kelimelerini içeren bir cümle söylendi.
Müdahale ederek “Yol-Yöntem mi, Yol-Yordam mı?” dedim.
Arkadaşlardan biri “Ne fark eder?” dedi, kısaca anlattım.
Zaten bu konu üç yıldan fazla bir süredir gündemimde, kafamda, gönlümde ve hayatımda demlendi; dost meclisinde içmek nasip oldu.
Bu vesile ile bu konuyu bu hafta gündeme alarak içtiğimin tadını paylaşayım dedim.
Yol; herkesin bildiği üzerinde yürüdüğümüz mekândan bir kısım.
Yordam ise herkese, her işe ve her şarta bağlı farklılık gösteren iş yapma ve çözüm bulma sanatıdır.
Başka bir deyişle: “Her yiğidin farklı bir yoğurt yiyişi vardır.”
Yöntem ise kuralları belli olan ve herkesçe bu kurala göre uygulanan usuldür.
Yol; düşünelim ki sokakta oynayan çocuksunuz.
Birisi size mahallede bir bakkalı veya fırını sorarsa hemen bilirsiniz.
Evinize gelen misafirinizi mahalle veya küçük yerleşim yerlerinde başka bir adrese götürürsünüz.
Siz Yol biliyorsunuz. Sizi bir metropolün merkezine bıraksalar kaybolursunuz.
Kaybolmanız yordam bilmemenizdendir.
Yordam; Belli bir yaşam olgunluğuna erişmiş hayatın genel mantalitesini kavramış ya da belli bir konu ve çevre hakkında malumat sahibi birisinin nasıl davranması gerektiğini bilmesidir.
“Sora sora Bağdat bulunur” sözündeki gibi, Bağdat’ı, soruyu sormayı ve kime sormak gerektiğini bilmektir.
Böyle kişiler dünyanın farklı mekân ortam ve şartlarında nasıl davranması gerektiğini bilirler.
Elazığ’dan 1997’de ayrıldım.
Şimdi gelsem Elâzığ’da yolu bilmem lakin yordam bileceğimizden istediğimiz mekâna ulaşabiliriz.
Sade bir örneklemeyle anlattığım bu konuyu ilmi disiplinler açısından ve farklı formatlarda daha detay anlatılabilir.
Sağlıcakla kalınız…
