Geçen yılın son aylarında, faizlerde yapılan 3 puanlık indiriminin sonuçlarını hep beraber yaşayarak gördük. Hem de deneyimli işin ehli ekonomistlerin uyarılarına rağmen!
Bu yıl geçen yıldan ders alınmamış olacak ki Merkez Bankası’nın geçen haftaki toplantısında politika faizinin 100 puan indirimi ile %’12seviyesine düşürüldü.
Açıklanan karar metninde faiz indiriminin yapılma gerekçesi aynen şu şekilde belirtilmiş;
“Üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler azalan dış talebin etkisiyle iktisadi faaliyette ivme kaybının devam ettiğine işaret etmektedir. Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal şartların destekleyici olması önem arz etmektedir” denildi ve bu çerçevede Kurul, politika faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar verdi…
Amerika Merkez Bankası, bizdeki faiz indiriminin aksine faizleri 75 baz arttırdı. Keza Avrupa Merkez Bankası da aynı politikayı takip ederek faiz arttırımına gidiyor!
Yani anlayacağınız Batı faiz arttırımını seçerken, biz de faiz indirimi uygun görüldü. Açıklamada sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artışın sürdürülmesinin gerekliliği gösterilerek, faiz indiriminin uygun görüldüğüne değinilmiş ama ülkedeki üretim de enflasyon da nasibini alıyor. Olan sadece dar gelirli vatandaşa olur.
Maliyetler kat be kat artmışken doların 20’lere dayandığı, ülkeden hipereflasyon yaşanırken sanayi sektöründeki hangi sektörde ivmeler artış göstermiş merak ettim.
Çok fazla detaylara girmeden çok basit bir soruyla sonuca bağlayabilirim.
İvmede sürekli artış yaşanıyorsa bu artış neden benim alım gücüme yansımıyor? Bu bir…
İkincisi üretime ağırlık verilmeden, sürekli dışa bağımlılığı artan bir ülke durumundayken sadece sanayi alanında mı dış talebi karşılamaya yönelik artış göz önüne alınarak faiz indirimi yapıldı?
Tamam, ekonomik büyümeyi desteklemek için faiz indirimi kararı alındığını kabul edip “Enflasyondaki artıştan çok, dış büyümeye önem verildi.” diyelim. İyi ama bütün rezervler satılmışken, iç kaynak kalmamışken iç üretimin de desteklenmesi gerekmiyor mu?
Öyle ya dış büyüme sağlanacak diye ülkedeki enflasyonun sürekli arttırılması görmezden gelinemez. Türk lirasının değerinin de korunması hatta değerinin arttırılması dolayısıyla da benim/bizim alım gücümüzün arttırılmasının da düşünülmesi şart.
Bu şekilde uygulanan dış büyüme, ülkede bazı kesimlerin ekmeğine yağ sürmekten öteye gitmez. Dış ticaret yapan firmalar doların yükselmesi, dolaysıyla TL’nin ucuz pazar konumuna düşmesinden faydalanıp ticarette kullansalar da;bu tarz faiz indirimleri hem yurt içi firmaların hem küçük esnafın hem de vatandaşın enflasyon karşısında ezilmesine izin vermek demektir.
Bu şekilde devam ederse TL çok daha fazla değer kaybedecek, enflasyon da her geçen gün vatandaşın belini bükmeye devam edecek. Dolaysıyla TL’yi destekleyecek adımlar atılmalı ki bu ucuz pazar olmakla değil; ancak üretimle olur.
