Avukat Talip Ersöz, Elazığ’ın Afete maruz bölge kapsamına alınması mevzuat gereği zorunlu olduğunu açıkladı.
Av. Talip Ersöz konuyla ilgili açıklamasında şunları söyledi.
“ 7269 sayılı Kanun’un 1. maddesi;
“Deprem (Yer sarsıntısı), yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, tasman ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlar hakkında bu kanun hükümleri uygulanır.
Afete uğrayan meskûn yerlerin büyüklüğü o yerin tamamında veya bir kesiminde yıkılan, oturulmaz hale gelen bina sayısı, zarar gören yapı ve tesislerin genel hayata etki derecesi, mahallin ekonomik ve sosyal özellikleri, zararın kamu oyundaki tepkisi, normal hayat düzenindeki aksamalar ve benzeri hususlar göz önünde tutulmak suretiyle afetlerin genel hayata etkililiğine ilişkin temel kurallar, İçişleri ve Maliye Bakanlıklarının mütalaaları da alınarak İmar ve İskan Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir.
Yukarda yazılı afetlerin meydana gelmesinde veya muhtemel olması halinde zararın o yerin genel hayatına etkili olup olmadığına, yönetmelik esasları gereğince, İmar ve İskan Bakanlığı tarafından karar verilir.
Şu kadar ki, afetin meydana gelmesi halinde bu kanun gereğince alınması lazım gelen acil tedbirlerin ittihazına afetin meydana geldiği bölgenin valisi yetkilidir.” hükmünü;
Aynı Kanunun 13. maddesi a) Yapılacak işlemlere esas olmak üzere İmar ve İskan Bakanlığınca kurulacak fen kurulları tarafından, afetin meydana geldiği arazinin durumu ile bütün yapılar ve kamu tesisleri incelenerek, hasar tespit raporu düzenlenir.
Gereken hallerde, yapılarda meydana gelen hasarı tespit etmek üzere Bayındırlık ve İskan Bakanlığının isteği üzerine; diğer bakanlık, kurum ve kuruluşlar, mahalli idareler, üniversiteler ve meslek odaları, konusunda deneyimli yeteri kadar inşaat mühendisi ve/veya mimarı hasar tespiti çalışmalarında derhal görevlendirmekle yükümlüdürler.
Arazinin tehlikeli durumu ve binaların gördüğü hasar bakımından yıktırılması ve boşaltılması gerekenler hakkında, o il ve ilçenin en büyük mülkiye amirine ayrı bir rapor verilir. Bu makamlarca böyle binalar derhal boşalttırılır. Yıkılması gerekenler için en çok 3 gün süre verilerek tehlikenin giderilmesi sahiplerine bildirilir. Mahallinde sahibi bulunmadığı takdirde durum, mahalli vasıtalarla ilan edilmek suretiyle, bildiri yapılmış sayılır.” hükmünü amirdir.
7269 sayılı kanunun uygulanmasını temin etmek amacıyla çıkarılan “Afetlerin Genel Hayata Etkililiğine İlişkin Temel Kurallar Hakkında Yönetmelik”in 2. maddesi;
“Meydana gelen bir afetten:
a) 100 haneye kadar olan köylerde ve bucaklarda mevcut konutlardan en az 1/10′ unun,
b) l00 haneden fazla olan köylerde ve bucaklarda en az 10 konutun,
c) Nüfusu, 5 bine kadar olan ilçe ve illerde en az 20 binanın,
d) Nüfusu 5 ile 10 bin arasında olan ilçe ve illerde en az 25 binanın,
e) Nüfusu 10 ile 30 bin arasında olan ilçe ve illerde en az 30 binanın,
f) Nüfusu 30 ile 50 bin arasında olan ilçe ve illerde en az 40 binanın,
g) Nüfusu 50 binden fazla olan ilçe ve illerde en az 50 binanın yıkılması veya bir daha oturulamayacak veya kullanamayacak derecede ağır hasar görmesi halinde afet o
yerin genel hayatına etkilidir.” hükmünü amirdir.
Aynı yönetmeliğin 5. maddesi ise; “Aşağıda (a-f) fıkralarında belirtilen hallerde, durum imar ve İskân Bakanlığınca takdir edilmek suretiyle afet genel hayata etkili sayılabilir.
a) Afet sebebiyle ölü veya ağır yaralıların bulunması,
b) Tarım ürünlerinden en az 1/3’ünün zarar görmüs olması,
c) Büyük ve küçük baş hayvanın telef olması,
d) O yerde kışların çok şiddetli ve inşaat mevsiminin kısa süreli olması,
e) O yerdeki kamu tesislerinin (yol, su, elektrik, kanalizasyon v.s.) kullanılamayacak veya çalışamayacak derecede hasar görmüş olması,
f) Ulaşım imkanlarının çok sınırlı olması”
Yönetmeliğin 6. maddesi; “Meydana gelen veya gelmesi muhtemel olan afetlerin genel hayata etkili olup olmadığına, bu Yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara dayanarak imar ve Iskan Bakanlığınca karar verilir.” denilmektedir.
Maraş depreminden dolayı Elazığ’daki ağır hasarlı bina sayısı 428’dir. Anılan yönetmeliğin 2/g ve 5/a maddesine göre, Elazığ’ın afete maruz bölge kapsamına alınması mevzuat gereği zorunludur.
